پناهجويان بايد برای پناهنده شدن به دولت ميزبان ثابت کنند که به دلايل سياسی، دينی و مذهبی، عقيدتی و مانند آنها، با خطر زندان، شکنجه و در نهايت مرگ در کشور خود مواجهاند.
اما حالا دولت کانادا میگويد چطور میشود کسی با يک يا چند بهانه اينچنينی از اين کشور پناهندگی و اقامت گرفته باشد، اما پس از مدتی با تهيه پاسپورت زادگاهش، آزادانه به کشور خود رفت و آمد کند.
از نظر دولت محافظهکار کانادا، کسی که میگويد جانش در کشورش در خطر است، قاعدتا نمیتواند با امنيت به کشور خود برود و دوباره آزادانه به کانادا بازگردد؛ اين يعنی کاسهای زير نيم کاسه است.
اکنون رسانههای کانادا گزارش دادهاند که دولت فدرال در اوتاوا مدتی است که برای جبران آن چه تاکنون اتفاق افتاده، اقامت و پناهندگی آن دسته از پناهندگانی را که به کشور خود رفت و آمد دارند، بررسی و احتمالا لغو میکند.
آن گونه که روزنامه «تورنتو استار» نوشته، تغييراتی که از سال ۲۰۱۲ در قوانين مهاجرتی کانادا به وجود آمده به دولت اختيارات تازهای داده است که بر اساس آن دولت فدرال میتواند اقامت آن دسته از پناهندگان را که «دوباره از سرزمين مادریشان نفع میبرند» لغو کند.
خطر برای پناهندگان ایرانی
عليرغم اين که در اين قانون، نامی از پناهندگان کشور خاصی مطرح نيست، اما تعداد نامشخصی پناهنده ايرانی هم میتوانند مشمول اين قانون شوند و با از دست دادن اقامت و لغو پناهندگیشان، چارهای جز بازگشت به ايران نداشته باشند.
کانادا که از مرفهترین و پیشرفتهترین کشورهای دنیا و یکی از بهترینهای آنها برای زندگی است، سالهاست که میزبان صدها هزار ایرانی مهاجر و پناهنده است.
آويده مطمئنفر، روزنامهنگار آزاد در تورنتو، به راديوفردا میگويد که با قانون جديد، فردی که پس از دريافت پناهندگی از کانادا مجددا به کشور خود رفت و آمد داشته باشد، به صورت خودکار هم پناهندگی و هم مجوز اقامت دائم خود را در اين کشور از دست میدهد.
خانم مطمئنفر در عين حال میگويد که هنوز قانونی درباره لغو شهروندی و پاسپورت آن دسته از پناهندگانی که پس از پناهندگی به تابعيت اين کشور درآمدهاند، به تصويب نرسيده است.
به گفته اين روزنامهنگار، قوانين جديد از سال ۲۰۱۲ و با هدف بهبود و اصلاح قوانين سابق تصويب شده و هدف از آن تنها لغو پناهندگی و اقامت افرادی نيست که از کشور زادگاه خود نفع میبرند.
او میگويد که با قوانين جديد، فرایند بررسی درخواست پناهندگی از حداکثر ۱۰۳۸ روز به بين ۴۵ تا نهايتا ۲۱۶ روز – بسته به پرونده – محدود شده که کمک بزرگی به بسياری از پناهجويان است.
گزارش تورنتو استار در عین حال افزوده است تعداد افرادی که توسط دولت کانادا در سال ۲۰۱۴ سلب اقامت شدهاند، تقريبا پنج برابر آمار اين افراد در سال ۲۰۱۲ است.
در همين حال يک سند دولتی که در اختيار شورای کانادايی پناهندگان قرار گرفته نشان میدهد که دولت کانادا برای لغو پناهندگی و اقامت اين افراد سهميه سالانه ۸۷۵ پناهنده را تعيين کرده است.
پيش از اين، خبرگزاری ايرانشهر که در آمريکا فعاليت میکند، نوشته بود که انتشار اين گزارشها در ميان جامعه ايرانيان مقيم کانادا، نگرانیهای زيادی را باعث شده است.
به نوشته اين سايت، رفت و آمد «گروه چشمگيری» از ايرانيان به ايران پس از پناهندگی و استفاده گروه بزرگتری از خدمات دولتی و کنسولی بر اساس هويت ايرانی، «اين شائبه را ايجاد میکند که اين ايرانیتباران مشمول قانون مزبور قرار گرفته و از سوی شورای مهاجرت و پناهندگی کانادا پرونده آنها برای لغو اقامت کانادا فراخوانده شود».
بحث و جدل ایرانیان
اين در حالی است که عده ديگری از ايرانيان، نه تنها نگرانیای از قوانين جديد ندارند بلکه با امضای يک فراخوان اينترنتی، ضمن حمايت از اين اقدام دولت کانادا، از تمام دولتهای جهان خواستهاند تا «تصميم مشابهی» برای «ايرانيان پناهنده دروغين» اتخاذ کنند.
مهدی ميرقادری، از پناهجويان ايرانی ساکن ترکيه که اين فراخوان را تنظيم کرده، نوشته است که «دولتهای جهان بايد آگاه باشند که افرادی که اين چنين به دروغ وارد کشورهای دموکرات دنيا شده و مجددا قادر هستند به ايران سفر کنند، يا از عوامل جمهوری اسلامی هستند که امنيت ملی شما را به خطر میاندازند و اقدام به کارهای جاسوسی و خرابکارانه عليه کشور شما و ايرانيانی که واقعا جانشان در خطر است میکنند و يا افرادی فرصتطلب هستند که از خدمات رايگان برای پناهندگان واقعی سوءاستفاده کرده و موجب ضرر و زيانهای اقتصادی و فرهنگی در کشور شما شده و اصل تقلب و دروغ را به کشورهای شما وارد میکنند.»
اما ايرانيانی هم هستند که با قانون جديد دولت کانادا به شدت مخالفاند.
يکی از کاربران صفحه فيسبوک راديوفردا که در کانادا ساکن است و میگويد که پناهنده هم نيست، نوشته که پناهندگانی را میشناسد که ۲۰ تا ۳۰ سال پيش، جانشان در ايران در خطر بود و به اروپا و آمريکا پناهنده شدند، اما به دليل تغييرات سياسی ايران يا تغيير عقايد خود، ديگر خطری آنها را تهديد نمیکند.
اين ايرانی ساکن کانادا پرسيده که آيا اين افراد حق ندارند با سفر به کشور خود، با اعضای خانوادهشان ملاقات کنند؟
عليرغم استدلالهای اينچنينی، کفه ترازو در صفحه فيسبوک راديوفردا و با اختلافی فاحش، به سوی ايرانيانی سنگينی میکند که هم از اقدام دولت کانادا حمايت کردهاند و هم بعضا خواستار اتخاذ تصميم مشابهی توسط کشورهای اروپايی و آمريکا شدهاند.
نویسنده: محمدرضا یزدان پناه